Kalibracja tachografu to kluczowy element utrzymania floty tirów i naczep w pełnej sprawności. Dzięki odpowiednio przeprowadzonym procedurom możemy zagwarantować dokładność rejestrowanych danych, co przekłada się na bezpieczeństwo na drogach oraz zgodność z przepisami. W poniższym artykule omówione zostaną poszczególne etapy procesu kalibracji oraz wymagania związane z utrzymaniem tego urządzenie w optymalnym stanie technicznym.

Co to jest tachograf i dlaczego jest niezbędny?

Tachograf to elektroniczny albo analogowy mechanizm montowany w pojazdach ciężarowych, którego zadaniem jest rejestrowanie czasu pracy, prędkości oraz odległości pokonywanej przez kierowcę. Dzięki niemu służby kontrolne uzyskują wgląd w parametry eksploatacji pojazdów, co zapobiega nadmiernemu zmęczeniu operatorów oraz ogranicza ryzyko wypadków.

Współczesne tachografy cyfrowe gromadzą dane w formie plików, które są następnie archiwizowane na karcie kierowcy i w pamięci wewnętrznej urządzenia. Ich dokładność ma kluczowe znaczenie – od każdego błędu w odczycie prędkość lub czasu jazdy zależą dalsze decyzje zarówno floty, jak i organów kontrolnych.

Właściwa kalibracja i legalizacja tachografu gwarantują, że każdy pomiar będzie zgodny z rzeczywistością, a kierowca nie zostanie posądzony o naruszenia poprzez nieprawidłowo zarejestrowaną aktywność pojazdu.

Rodzaje tachografów i ich charakterystyka

W praktyce spotyka się dwa główne typy urządzeń: tachografy analogowe i cyfrowe. Oba wymagają okresowych przeglądów i legalizacji, jednak to modele cyfrowe stały się standardem w nowoczesnym transporcie międzynarodowym.

• Analogowy tachograf – wykorzystuje papierowe wykresówki, które po odczycie archiwizuje się w formie papierowej.
• Cyfrowy tachograf – zapisuje dane na karcie kierowcy i ma wbudowany mechanizm zabezpieczający przed manipulacjami.
• Tachografy nowej generacji – wyposażone w systemy GPS, które dokładnie określają miejsce i czas postojów.

Wybór odpowiedniego modelu determinuje zakres czynności kalibracyjnych oraz wymagane akcesoria serwisowe.

Proces kalibracji: krok po kroku

1. Przygotowanie pojazdu

Przed przystąpieniem do kalibracji należy umyć i oczyścić strefę montażu tachografu. Ważne jest, aby silnik oraz układ napędowy były zimne – unikniemy wówczas odkształceń elementów pomiarowych podczas procedury.

2. Kontrola elementów mechanicznych

Sprawdza się stan wykładanek koła pomiarowego (tarczy impulsatora), sprężystość i poluzowanie łożysk oraz naciąg pasa napędowego. Wszelkie luzy lub pęknięcia mogą wpłynąć na precyzja pomiarów.

3. Podłączenie przyrządów kontrolnych

Zastosowanie wzorcowego przyrządu pomiarowego z zatwierdzonym świadectwem to podstawa. Należy zwrócić uwagę na kalibrację samego urządzenia wzorcowego, aby zachować spójność wyników.

4. Proces kalibracji elektronicznej

W przypadku tachografów cyfrowych serwisant podłącza interfejs diagnostyczny do gniazda – zazwyczaj OBD lub specjalnego złącza producenta. System prosi o wybór typu pojazdu, liczby osi i rozmiaru kół. Po wprowadzeniu tych danych następuje automatyczne ustawienie parametrów urządzenia.

5. Weryfikacja wyników

Po zakończeniu kalibracji wykonuje się serię testów drogowych lub na stanowisku symulacyjnym, porównując odczyt tachografu ze wskazaniami wzorcowego licznika. Różnica powinna mieścić się w normach określonych przez przepisy.

Wymagania prawne i dokumentacja

Zgodnie z Rozporządzeniem Unii Europejskiej, każdy pojazd ciężarowy wyposażony w tachograf cyfrowy musi przejść legalizację co 2 lata, a analogowy – co 1 rok. Po każdej kalibracji serwis wystawia świadectwo legalizacji, które warto przechowywać razem z książką serwisową.

Komplet dokumentów obejmuje protokół pomiarowy, kopię certyfikatu wzorcowania przyrządu oraz potwierdzenie numeru seryjnego tachografu. Prowadzenie tych akt to obowiązek administratora floty i może być weryfikowane podczas kontroli drogowej.

Najczęstsze problemy i błędy podczas kalibracji

• Niewłaściwy dobór rozmiaru kół skutkujący błędami w zapisie odległości.
• Stosowanie nieskalibrowanych przyrządów kontrolnych.
• Nieodpowiednie warunki temperaturowe podczas pomiarów.
• Uszkodzone lub zabrudzone elementy mechaniczne wpływające na odczyty.

Aby zminimalizować ryzyko nieprawidłowości, należy korzystać wyłącznie z autoryzowanych części oraz oprogramowania producenta tachografu.

Rola autoryzowanych serwisów i diagnostyka

Autoryzowane stacje kontroli to miejsca, gdzie serwisy dysponują niezbędnymi wzorcami oraz przeszkolonym personelem. Tylko tam można mieć pewność, że procedury zostaną przeprowadzone zgodnie z normami i akty prawne zostaną w pełni uwzględnione.

Warto zwrócić uwagę na certyfikaty kompetencji diagnostów oraz zakres świadczonych usług – im szerszy, tym lepsza opieka nad całą flotą tirów i naczep. Dzięki regularnej kalibracji podnosi się nie tylko efektywność pracy, ale też ogólne bezpieczeństwo transportu.